Home » Publikacje naukowe » Jak działa orteza na płaska główkę HEADPRO

Jak działa orteza na płaska główkę HEADPRO

Skuteczność działania dziecięcej poduszki ortopedycznej HEADPRO­ (PA-VM-09) w leczeniu deformacji kości czaszki u dzieci od 1. dnia życia

Deformacje kości czaszki, inaczej zwane syndromem płaskiej głowy u niemowląt mogą być zaobserwowane już w dniu narodzin bądź rozwijać się stopniowo w ciągu kilku pierwszych miesięcy życia. Przyczynami spłaszczenia głowy dziecka mogą być czynniki mechaniczne, które oddziałują na głowę już w łonie matki lub w ciągu wczesnego życia noworodka. Najwięcej deformacji pojawia się w pierwszych 3 miesiącach życia dziecka,
gdy kości czaszki są najbardziej podatne na odkształcenia i gdy dziecko spędza najwięcej czasu w pozycji leżącej na plecach.

Od 1990 roku amerykańscy pediatrzy obserwują masowy wzrost liczby dzieci z deformacjami
w obrębie czaszki. Najprawdopodobniej przyczyną tego jest kampania ‘
Back to Sleep’, promowana przez Amerykańską Akademię Pediatrów, mająca na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia Zespołu nagłej Śmierci Niemowląt (SIDS) poprzez spanie dzieci na plecach1. Kampania spowodowała zmniejszenie liczby zgonów spowodowanych nagłą śmiercią łóżeczkową o połowę, natomiast drastycznie zwiększyła liczbę deformacji czaszki
u niemowląt (
w latach 2004-2008 – wzrost o przeszło 400%)2.

Syndrom płaskiej głowy u niemowląt przybiera 3 formy:
plagiocefalii
brachycefalii
scafocefalii (dolichocefalia)

1. PLAGIOCEFALIA

Plagiocefalia to najczęstsza deformacja czaszki u niemowląt. Termin ten opisuje diagonalną asymetrię główki dziecka, co powoduje jej jednostronne spłaszczenie i asymetrię twarzy. Spowodowana jest spędzaniem większości czasu w pozycji leżenia tyłem. Charakteryzuje się:

– spłaszczeniem głowy z jednej strony
– asymetrią ułożenia uszu (jedno ucho „wysunięte” do przodu)
– asymetrią ułożenia głowy
– asymetrią ułożenia oczu (jedno oko wydaje się mniejsze)
– asymetrią ułożenia policzków (jeden policzek wydaje się pełniejszy)
– czubek głowy „nachylony”

2. BRACHYCEFALIA

Inaczej zwana „krótkogłowie”. Taki kształt czaszki jest bardzo częsty u dzieci z zespołem Downa. Charakteryzuje się:

– spłaszczeniem tylnej części głowy
– znacznym wydłużeniem kształtu głowy
– twarz wydaje się nieproporcjonalnie mała do wielkości głowy
– głowa jest szeroka (najszersza część głowy znajduje się nad linią oczu)
– czubki uszu mocno odstają

3. SCAFOCEFALIA

Inaczej zwana „dolichocefalia”. Głowa dziecka z scafocefalią jest długa i wąska, a czoło szerokie. W odróżnieniu od plagiocefalii i brachycefalii, scafocefalia jest wadą wrodzoną, często występującą u wcześniaków. Może być również spowodowana zaklinowaniem się główki dziecka pod żebrami w trakcie ciąży. Charakteryzuje się:

– wydłużeniem i zwężeniem głowy
– kwadratowym czołem

Czynniki ryzyka wystąpienia deformacji w obrębie czaszki dzielimy na prenatalne, okołoporodowe i poporodowe. Przedstawia je tabela nr 1.

TABELA 1

Czynniki ryzyka wystąpienia deformacji czaszki

Czynniki

Wspomniane w literaturze (w %)

Prenatalne czynniki

Płeć męska

72

Poziom płodności matki

45

Młodzi rodzice

32

Niski poziom edukacji rodziców

27

Ułożenie wewnątrzmaciczne

18

Czynniki okołoporodowe

Interwencje położnicze (próżnociąg, kleszcze)

45

Duża waga urodzeniowa

37

Wcześniactwo

32

Duży obwód głowy

23

Czynniki poporodowe

Pozycja leżenia tyłem

63

Ograniczona ruchomość głowy, kręcz szyi

45

Preferencja leżenia na jednym boku

37

Karmienie butelką bez zmiany pozycji

27

Krótki czas leżenia na brzuchu

27

Mała aktywność, opóźniony rozwój

23

Źródło: Linz, C; Kunz, F; Böhm, H; Schweitzer, T, Positional Skull Deformities: Etiology, Prevention, Diagnosis, and Treatment. Etiology, prevention, diagnosis, and treatment, Dtsch Arztebl Int 2017; 114(31-32): 535-42

Badanie, opublikowane w 2010 roku przez Amerykańską Akademię Pediatrów dowodzi jednoznacznie, że „plagiocefalia jest połączona z wolniejszym rozwojem neuromotorycznym
oraz że jest „
jednym z czynników wpływających na opóźnienia neurorozwojowe3”.

Największy wpływ na rozwinięcie się plagiocefalii u niemowląt ma pozycja leżenia
na plecach. Jest ona bezpieczna dla dziecka, gdyż redukuje ryzyko uduszenia, tzw. śmierci łóżeczkowej. Natomiast, powoduje ona powstawanie sił działających na plastyczne jeszcze kości czaszki dziecka. Co więcej, badania potwierdzają, że 64% niemowląt
z deformacją ułożeniową główki, cierpi na asymetrię napięcia mięśni karku i szyi
4. Tego typu zaburzenie może skutkować wieloma negatywnymi konsekwencjami w przyszłości,
tj. poważne wady postawy ciała.

W trakcie urodzenia szwy czaszkowe nie są zrośnięte, po to aby ułatwić dziecku przejść ciężką drogę przez kanał rodny matki. Obwód głowy czaszki dziecka podwaja się w trakcie
6-7 miesięcy jego życia. Jest ona mocno plastyczna, dlatego działanie sił zewnętrznych, takich jak nacisk wytworzony w pozycji leżenia tyłem, może powodować plagiocefalię
lub brachycefalię ułożeniową.

Według badaczy, w przypadku występowania deformacji złożeniowych głowy dziecka, konieczna jest wczesna interwencja5. Najważniejszym postępowaniem w celu redukcji deformacji jest jak najczęstsza zmiana ułożenia główki dziecka, tuż od jego narodzin6, spędzanie dużo czasu w leżeniu na brzuchu7, a także stosowanie specjalistycznej poduszki ortopedycznej.

Niestety, tradycyjne poduszki ortopedyczne dla dzieci nie są wystarczające w celu profilaktyki deformacji ułożeniowych kości czaszki. Zdaniem ekspertów tylko użytkowanie specjalistycznej miękkiej poduszki ortopedycznej, stworzonej z myślą o syndromie płaskiej głowy, zmniejsza ryzyko powstania deformacji ułożeniowych głowy dziecka i redukuje jej asymetrię8.

Badania jednoznacznie wskazują, że stosowanie odciążenia za pomocą specjalnie zaprojektowanej poduszki ortopedycznej redukuje wywoływany przez siły zewnętrzne nacisk na główkę dziecka i zmniejsza ryzyko wystąpienia deformacji ułożeniowych czaszki, takich jak plagiocefalia czy brachycefalia9.

Z tego powodu specjalistyczna poduszka ortopedyczna HEADPROTM jest polecana przez pediatrów , ortopedów oraz rehabilitantów w Polsce i na świecie!

Sylwia Seweryn
fizjoterapeutka
członek AAOP

1 Laughlin J, Luerssen T.G., Dias S. Mark and The Committee on Practice and Ambulatory Medicine, Section on Neurological Surgery, Prevention and Management of Positional Skull Deformities in Infants, American Academy of Pediatrics, August 8, 2017, 1236.

2 Ohman A., A pilot study, a specialty designer pillow May present development al plagiocephaly by reducing pressure from the infant head, Department of Paediatrics, University of Gothenburg, 1 June 20013, Vol. 5, No.6A2, 32-37 (2013).

3 Speltz ML, Collett BR, Stott-Miller M, Starr JR, Heike C, Wolfram-Aduan AM, King D, Cunningham ML. Case-control study of neurodevelopment in deformational plagiocephaly. Pediatrics. 2010 Mar; 125(3):e537-42

4 Golden, K.A., Beals, S.P., Littlefield, T.R. and Pomatto, J.K. (1999), Sternocleidomastoid imbalance versus congenital muscular torticollis: their relationship to positional plagiocephaly, The Cleft Palate-Craniofacial Journal, 36, 256-261.

5 Hutchison, B.L., Thomson, J.M. and Mitchell, E.A. (2003), Determinants of nonsynostotic plagiocephaly: A case-constrol study. Pediatrics, 112, e316.
Persing J., James, H., Swanson J. and Kattwinkel, J. (2003), American Academy of Pediatrics Committee on Practice and Ambulatory Medicine, Section on Plastic Surgery and Section on Neurological Surgery. Prevention and management of positional skull deformities in infants. Pediatrics, 112, 199-202.
Lauritzen, C. and Tarnow, P. (1999) Asymmetric skull? Early correct diagnosis is a must! Positional skull deformities can be voided. Lakartidningen, 96, 1447-1453.

6 Van Vlimmeren, L.A., van der Graaf, Y., Boere-Boone-kamp, M.M., L’Hoir, M.P., Helders, P.J. and Engelbert, R.H.H. (2007) Risk factors for deformational plagiocephaly at birth and at seven weeks of age: A prospective cohort study. Pediatrics, 119, e408-e418.
Peitsch, W.K., Keefer, C.H., LaBrie, R.A. and mulliken, J.B. (2002) Incidence of cranial asymmetry in healthy newborns, Pediatrics, 110, e72.
Lauritzen, C. and Tarnow, P. (1999) Asymmetric skull? Early correct diagnosis is a must! Positional skull deformities can be voided. Lakartidningen, 96, 1447-1453.
Jonsell, R. (1999) Infants should sleep in supine position. The risk of skull deformities can be prevented. Lakartidningen, 96, 1404-1405.

7 Hutchison, B.L., Thomson, J.M. and Mitchell, E.A. (2003), Determinants of nonsynostotic plagiocephaly: A case-constrol study. Pediatrics, 112, e316.
Peitsch, W.K., Keefer, C.H., LaBrie, R.A. and mulliken, J.B. (2002) Incidence of cranial asymmetry in healthy newborns, Pediatrics, 110, e72.
Nield, L.S., brunner, M.D. and Kamat, D. (2007) The infant with a misshapen head. Pediatrics, 46, 292-298.
Robertson, R. (2011) Supine infant positioning – Yes, but there’s more to it. The Journal of Family Practice, 60, 605-608.
Miller, L.C., Johnson, A., Duggan, L. and Behm, M. (2011) Consequences of the “back to sleep” program in infants, Journal of Pediatric Nursing, 26, 364-368.

8 Ohman A., A pilot study, a specialty designer pillow May present development al plagiocephaly by reducing pressure from the infant head, Department of Paediatrics, University of Gothenburg, 1 June 20013, Vol. 5, No.6A2, 32-37 (2013).

9 Ohman A., A pilot study, a specialty designer pillow May present development al plagiocephaly by reducing pressure from the infant head, Department of Paediatrics, University of Gothenburg, 1 June 20013, Vol. 5, No.6A2, 32-37 (2013).